Ngày 18/9
Thánh Đa Minh Vũ (Phan) Đức Trạch
Linh mục (1793-1840)
I. Tiểu sử
Phần xác tôi yếu đuối bệnh tật,
nhưng bị bắt vì đạo tôi không sợ, cũng không phàn nàn.
Thánh Đaminh Trạch sinh năm 1793 tại họ Ngoại Vối, tỉnh Nam Định (nay thuộc giáo xứ Thạch Bi, Giáo phận Bùi Chu). Ngài ở với cha xứ từ nhỏ. Dưới thời vua Gia Long, ngài được học đầy đủ chương trình chủng viện và thụ phong linh mục năm 30 tuổi. Năm sau, cha xin vào dòng Đa Minh và tuyên khấn ngày 03-6-1825.
Tuy mang trong mình bệnh lao phổi, cha vẫn ăn chay hãm mình và chu toàn mọi việc theo bổn phận. Cha coi xứ Quần Cống, rồi về Lục Thủy để dưỡng bệnh và linh hướng cho chủng sinh. Năm 1839, cha bị bắt ở Ngọc Cục rồi được dân làng chuộc về. Từ đó, cha ở nhà ông Lang Thiện và ông Trùm Bảo ở Trà Lũ.
Ngày 11-4-1840, khi lên thăm cha Vinh và cha Thản ở Ngưỡng Nhân, cha Trạch bị bắt và bị giải về phủ Xuân Trường rồi bị giải tiếp về Nam Định. Nhiều lần cha bị tra vấn về linh mục Hermosilla - Vọng dòng Đa Minh, vị thừa sai Tây Ban Nha mà quan tưởng là người cuối cùng chưa bị bắt. Quan hứa trả tự do cho cha nếu cha bước qua Thánh Giá. Cha nói với quan: “Thưa quan, nếu quan muốn sự sống đời đời, xin quan kính lạy Thánh Giá này”.
Quan tổng đốc nổi giận tấn công cha. Quân lính cầm hai đầu gông khiêng cha qua Thánh Giá nhưng cha co chân lên, nhất định không chịu đạp lên Thánh Giá.
Ngày 18-9-1840, bản án được vua Minh Mạng châu phê ra tới Nam Định. Quan cho cơ hội ân xá cuối cùng nếu bước qua Thánh Giá nhưng cha từ chối.
Khi bị điệu ra pháp trường, cha hân hoan từ giã cha Nguyễn Ngân và cha Nguyễn Đình Nghi đang phải giam cùng ngục: “Xin hai cha nghỉ lại bình an, con đi lĩnh phần thưởng trước, ít nữa chúng ta sẽ gặp nhau trên Nước Trời”.
Cha Trạch bị xử trảm tại pháp trường Bảy Mẫu ngày 18-9-1840. Thi hài của ngài được giáo dân rước về an táng tại Chủng viện Lục Thủy.
Linh mục Ðaminh Vũ (Phan) Ðức Trạch được nâng lên bậc chân phước ngày 27-5-1900 và được tôn phong hiển thánh ngày 19-06-1988.
Trích sách "Hạnh Các Thánh Tử Đạo Việt Nam"
Biên soạn: Hội đồng Giám mục Việt Nam
II. Cầu nguyện
Vượt qua thách thức
“Nếu cha bước qua Thánh Giá tôi sẽ trả tự do cho cha”. Lời thách thức của quan quân nói với cha Đa Minh Trạch làm cho chúng ta nhớ đến những lời thách thức mà Chúa Giêsu đã phải chịu khi xư trong cuộc đời trần thế của Người.
‒ "Nếu ông là Con Thiên Chúa, thì hãy truyền cho những hòn đá này hóa bánh đi !" ;
‒ "Nếu ông là vua dân Do Thái, ông hãy tự cứu mình đi" ;
‒ "Nếu ông là Đấng Kitô, ông hãy tự cứu ông và cứu chúng tôi nữa"...
‒ “Nếu ông là Con Thiên Chúa hãy xuống khỏi thập giá đi !”
Những thách thức về vật chất, danh vọng, quyền lực, vinh quang luôn ở cận kề chúng ta. Và hôm nay, lời thách thức của Thánh Đa Minh Trạch là lời thách thức về sinh mạng. “Nếu cha bước qua Thánh Giá tôi sẽ trả tự do cho cha”.
Thánh Ða Minh Trạch (Ðoài), linh mục Dòng Ba Ða Minh; sinh năm 1792 tại Ngoại Vối, Nam Ðịnh. Cậu Trạch vào ở với cha xứ từ thuở bé. Cậu được tiếp cận một nền đạo đức khi cồn niên thiếu. Trong thời vua Gia Long, cậu được học đầy đủ chương trình ở chủng viện và thụ phong linh mục năm 30 tuổi. Năm sau, cha xin vào Dòng Ða Minh và tuyên khấn ngày 03/6/1825. Những người làm chứng trong hồ sơ phong thánh ca tụng cha Trạch sống nghiêm ngặt và hết lòng tuân giữ kỷ luật Dòng. Tuy mang trong mình chứng bệnh lao phổi nan y, cha vẫn giữ đủ luật ăn chay hãm mình và chu toàn mọi công tác. Cha coi xứ Quần Cống, sau đó là Viên Ðông, rồi về Lục Thủy để dưỡng bệnh và kiêm nhiệm việc linh hướng cho các chủng sinh. Cha Đa Minh Trạch đã hoạt động để rao giảng Phúc Âm cho dân chúng cho đến khi bị bắt.
Khi bị bắt ngài được phép lựa chọn được sống vì chối đạo hay chết vì thú nhận rằng mình có đạo. Tại tòa, lần nào cha cũng được quan hứa trả tự do nếu cha chịu bước qua thập giá. "Hãy nhìn cây thập giá kia, một là bước qua hai là chết." Cha Ða Minh Trạch không trả lời ngay, tự động quỳ xuống hôn kính thánh giá rồi quay về phiá quan và nói: "Thưa quan, thánh giá là giường Chúa Kitô nằm chết thay cho nhân loại, nếu quan muốn sự sống đời đời, xin quan kính lạy thánh giá này. Tôi thà bị chết chứ không bước qua thánh giá."
Nghe vậy, quan tổng đốc nổi giận tát vào mặt nhà giảng thuyết, rồi đấm đá túi bụi. Quan bắt lính cầm hai đầu gông khiêng cha qua thánh giá, nhưng cha co chân lên mặc cho quân lính đánh đập tàn nhẫn. Thấy không thuyết phục được cha, các quan đồng thanh kết án xử trảm cha. Ngày 18/9/1840 bản án được châu phê và được thi hành.
Ngày 27/5/1900, Đức Giáo Hoàng Lêô XIII suy tôn cha Ða Minh Trạch lên bậc chân phước. Ngày 19/6/1988, Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II nâng người lên bậc hiển thánh.
Cuộc sống của chúng ta cũng thường gặp những thách thức, nhưng đôi lúc những thách thức ấy quá ngọt ngào khiến chúng ta quên rằng, chúng ta đang bị đặt đứng trước những chọn lựa quan trọng. Nếu con được khắc tên vào quả chuông, con sẽ dâng tặng quả chuông ấy cho Giáo xứ. Nếu anh đồng ý ký thì tôi sẽ chia phần trăm cho anh. Nếu anh chị không muốn nuôi đứa bé khuyết tật cả đời, thì hãy phá thai đi... Những lúc khó khăn ấy, hãy nhớ đến thách thức mà Thánh Đa Minh Trạch đã phải trả bằng sinh mạng; hãy nhớ đến thách thức mà Chúa Giêsu đã trải qua để đem ơn cứu độ cho nhân loại.
Lạy Chúa là nuồn mạch mọi sự tốt lành, con sấp mình xin Thần Khí Chúa phù giúp. Con đoan hứa sẽ quyết định và thực hiện mọi việc không theo ý riêng của con hay ý người khác, không vì lợi ích thuận tiện hay thỏa mãn thách thức cuộc sống quanh con, nhưng vì danh Chúa và Thánh Ý Chúa.
Xin Chúa tha thứ cho con vì những lúc con sống thỏa hiệp, những lúc con để tiếng lương tâm mờ nhạt. Xin Chúa thêm sức cho con. Lạy Chúa, xin cho con khiêm tốn để con không chú tâm vào những thách thức của trần thế, mà chú tâm vào ơn thánh, tình yêu và ân sủng của Chúa. Xin cho con chỉ đánh đổi mạng sống và lý trí của con vì Chúa mà thôi. Amen