Ngày 19/12
Thánh Stê-pha-nô Nguyễn Văn Vinh
Tá điền (1813-1839)
I. Tiểu sử
Tôi thà chết chứ không bao giờ chịu đạp lên Thánh Giá,
vì tôi biết đạo Chúa Giêsu là đạo thật.
Thánh Stêphanô Nguyễn Văn Vinh sinh năm 1813 tại làng Bồ Trang, tỉnh Thái Bình (nay thuộc giáo họ Bái Đông, xứ Bồ Ngọc, Giáo phận Thái Bình). Vì gia đình nghèo, anh phải đi làm mướn ở Kẻ Mốt, tỉnh Bắc Ninh. Anh được bà con thương mến vì tính đơn sơ, chất phác, khỏe mạnh và thật thà. Khi bị bắt anh vẫn chưa lập gia đình và chưa rửa tội dù anh hay tham dự các lớp giáo lý, thuộc một vài kinh cũng là để học chữ.
Ngày 29-6-1839, khi quan quân bao vây xứ Kẻ Mốt bắt cha Phêrô Tự và buộc mọi người đạp lên Thánh Giá, chàng thanh niên chưa rửa tội này đã tuyên bố: “Tôi thà chết chứ không bao giờ chịu đạp lên Thánh Giá, vì tôi biết đạo Chúa Giêsu là đạo thật”. Quan quân tưởng anh là người Công giáo nên họ bắt anh và áp giải về Bắc Ninh, giam chung với cha Tự và nhiều người khác. Chính tại đây, anh được cha Tự rửa tội và được diễm phúc làm Kitô hữu. Khi chọn thánh Stêphanô làm bổn mạng, anh cương quyết noi theo vị tử đạo tiên khởi của Giáo hội đến hơi thở cuối cùng.
Bản án từ kinh đô gửi về, vua Minh Mạng quyết xử trảm cha Tự và ông trùm Cảnh; xử giảo giam hậu, nghĩa là năm sau mới xử, hai thầy Mậu, Úy và ba anh Mới, Đệ, Vinh. Năm vị khích lệ nhau tuyên xưng niềm tin, cùng viết thư cho cha Bề Trên xin gia nhập dòng Ba Đa Minh và tuyên khấn ngay trong ngục tù. Dưới sự điều hành của thầy Mậu, năm vị đã giới thiệu cho các bạn tù về Thiên Chúa, cắt nghĩa giáo lý. Các vị đã rửa tội được 44 người.
Ngày 19-8-1839, quan cho điệu tất cả ra tòa, vẫn Thánh Giá một bên, bên kia là các dụng cụ tra tấn. Quan hỏi: “Các anh bị giam cầm đã lâu ngày, chịu khổ cũng đã nhiều, vậy bỏ đạo đi, ta tha về với vợ con”. Thầy Mậu đại diện anh em nói lên quyết tâm trung thành với Chúa. Rồi cả năm vị quỳ xuống bái lạy Thánh Giá và cầu nguyện: “Lạy Chúa! Xin cứu chúng con, con xin phó thác hồn con trong tay Chúa”. Thất vọng, quan cho lính đưa tất cả về ngục và thốt lên: “Bọn này không thể tha thứ được, mà chúng có thèm được tha đâu!”.
Ngày 19-12-1839, trước khi xử, quan cho năm vị một cơ hội cuối cùng. Quan nói: “Chỉ cần đi ngang qua phía chân tượng, ta cũng tha”, và: “Chỉ cần đi vòng quanh tượng ta cũng tha”. Nhưng các chứng nhân đức tin không để bị mắc lừa, họ quỳ xuống đọc kinh lớn tiếng.
Tại pháp trường Cổ Mễ, mỗi vị bị trói vào một cọc đã chôn sẵn rồi chịu xử giảo. Thi hài anh Nguyễn Văn Vinh được đem về an táng tại nhà thờ họ Hương La, xứ Tử Nê, Giáo phận Bắc Ninh. Hài cốt của thánh nhân hiện vẫn còn được lưu giữ tại đây.
Chứng nhân đức tin Stêphanô Nguyễn Văn Vinh được suy tôn lên hàng chân phước ngày 27-5-1900 và được tôn phong hiển thánh ngày 19-06-1988.
Trích sách "Hạnh Các Thánh Tử Đạo Việt Nam"
Biên soạn: Hội đồng Giám mục Việt Nam
II. Cầu nguyện
Cầu nguyện cho tình bạn nâng đỡ đức tin
Ngày 14/9/2015, trong cuộc trả lời phỏng vấn đầu tiên với một đài phát thanh độc lập, Đức Thánh Cha Phan-xi-xô đã nói: “Tình bạn là một điều gì đó rất thánh thiêng. Kinh Thánh nói: ‘Hãy giữ lấy một hoặc hai người bạn’.”
Vâng, tuyệt vời thay tình bạn giữa Chúa Giêsu và các môn đệ; cao quý thay tình bạn của Thánh Bo-na-ven-tu-ra và Thánh Tô-ma A-qui-nô; thánh thiện thay tình bạn giữa Thánh Gio-an Thánh Giá và Thánh nữ Tê-rê-sa A-vi-la; đồng điệu và kỳ diệu thay tình bạn của Thánh Đa Minh và Thánh Phan-xi-cô At-si-di… Trong phút cầu nguyện này, xin cùng chiêm ngắm tình bạn của những con người tuyệt vời, ngang qua cuộc đời Thánh Stê-pha-nô Nguyễn Văn Vinh.
Thánh Stê-pha-nô Nguyễn Văn Vinh là một trường hợp hy hữu trong danh mục Các Thánh Tử Đạo Việt Nam. Khi bị bắt, người mới chỉ là dự tòng chưa được Rửa Tội. Sinh năm 1813, tại làng Bồ Trang, tỉnh Thái Bình, trong một gia đình ngoại giáo rất nghèo. Cậu Vinh theo học chữ tại các lớp giáo lý, tuy thế những điều cậu học đều được cậu đem ra thực hành trong cuộc sống, mặc dù cậu chưa được Rửa Tội.
Ngày 29/6/1838, khi quan quân vây bắt cha Tự ở Kẻ Mốt. Họ buộc mọi người theo đạo phải đạp lên Thánh Giá, Stê-pha-nô Vinh đã anh dũng nói thẳng với quan quân rằng: “Tôi thà chết chứ không bao giờ chịu đạp lên thánh giá, vì tôi biết đạo Chúa Giê-su là đạo thật”. Trước lời nói hùng hồn như thế, quan quân tưởng Stê-pha-nô Vinh là người trong đạo, thế là họ bắt anh giải về trại giam Bắc Ninh cùng với cha Tự, ông trùm Cảnh, thầy Uý, thầy Mậu, anh Mới và anh Đệ.
Chính lần gặp gỡ trong tù mà tình bạn đã nảy sinh. Cũng chính nhờ những người bạn tù mà đức tin của anh Vinh được củng cố, anh được diễm phúc làm Ki-tô hữu, được hân hạnh làm con cha Thánh Đa Minh. Có lẽ, kỉ niệm đẹp trong cuộc đời của những người bạn đức tin đó, chính là họ được cùng tuyên khấn nơi chốn ngục tù. Trong tù, các Tập Sinh viết thư gửi cho cha Huấn, một cha Dòng Đa Minh rằng: “Chúng con tất cả là năm Tập Sinh Dòng Ba Đa Minh... Qua thư này, chúng con xin tuyên khấn trọn đời. Vì chúng con không thể đọc lời tuyên khấn trong tay cha được, nên bằng những dòng viết này chúng con coi như thực sự tuyên khấn trước mặt cha vậy, xin cha cho phép”.
Cao đẹp thay tình bạn đã dẫn Thánh Stê-pha-nô Vinh từ một người vô đạo đến được với Đức Ki-tô, từ một người vừa theo đạo được 6 tháng đã chịu tử vì đạo. Huyền diệu thay tình bạn bền chặt, hiệp nhất cho đến hơi thở cuối cùng, để cùng cất vang lời tuyên xưng trước cái chết: “Anh em chúng tôi đang tiến về Thiên đàng đây”. Cùng một lúc trong ngày 19/12/1839, năm người bạn không cùng sinh ra trong thế gian nhưng đã cùng sinh ra trong Nước Trời.
Thánh Stê-pha-nô Vinh đã có đến sáu người bạn tù để rồi ngài đã trở nên một vị thánh tử đạo mẫu gương đặc biệt cho tình bạn cao quý. Ngang qua cuộc đời và tình bạn của thánh nhân, ta lại càng thâm tín hơn về giá trị của tình bạn trong đời sống đức tin. Là Ki-tô hữu ta cũng hãy trở nên những người bạn tốt của nhau. Hãy trở nên người bạn tốt của anh chị em tân tòng, cùng đồng hành với họ trong hành trình khám phá Thiên Chúa là tình yêu.
Lạy Chúa Giê-su yêu mến, Chúa đã chẳng ngại để trở nên bạn của con, để nâng đỡ con mỗi khi con gặp khó khăn, mỗi khi con thất vọng, mỗi khi con vấp té, thất bại. Nơi Ngài con được cảm nếm tình bạn cao quý, ủi an, đỡ nâng, và Ngài còn dạy cho con cách thức để trở nên người bạn tốt của những anh chị em mà con gặp trong cuộc đời.
Lạy Chúa, xin dạy con luôn trân quý những người bạn mà Chúa gửi đến cho con; những người bạn đã cùng con chia sẻ về niềm tin yêu và lòng cậy trông vào Chúa. Xin cho con biết mở lòng mình để chân thành đến với những người đang cần con trở nên một người bạn sống đức tin. Và xin Chúa kết giao tình bạn cho chúng con, những người đã biết Chúa, những người vừa được ơn nhận biết và những người còn đang khao khát tìm Chúa. Xin cho hoa trái đức tin được nảy nở nơi tấm lòng chân thành của mỗi người chúng con qua sự chúc lành của Chúa.