Ngày 19/12
Thánh Tô-ma Nguyễn Văn Đệ
Thợ may (1811–1839)
I. Tiểu sử
Anh đã dâng em và các con cho Ngài.
Nhớ cầu xin Chúa cho anh được thêm sức mạnh để nhẫn nại đến cùng.
Thánh Tôma Nguyễn Văn Đệ sinh năm 1811 tại làng Bồ Trang, tỉnh Thái Bình (nay thuộc Giáo họ Bái Đông, xứ Bồ Ngọc, xã Quỳnh Hoa, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình, Giáo phận Thái Bình). Gia đình cậu là những người Công giáo đạo đức. Vì sinh kế, từ bé, cậu Đệ theo song thân về sinh sống bằng nghề thợ may tại làng Kẻ Mốt, tỉnh Bắc Ninh. Lớn lên, cậu theo học nghề may của thân phụ làm kế sinh nhai.
Cậu Đệ là một giáo dân nhiệt thành hoạt động tông đồ trong giáo xứ. Đời sống kinh tế ổn định, cậu Đệ lập gia đình và dọn ra ở riêng.
Ngày 29-6-1838, binh lính vua quan bủa vây làng Kẻ Mốt, bắt các trai tráng trên 18 tuổi tập trung tại đình làng, buộc họ đạp lên Thánh Giá, chối đạo mới thả về. Lúc đó, anh Đệ đang lẩn trốn ra phía sau nhà. Khi biết quân lính sẽ đến vây bắt, anh biết mình không thể tránh được nữa, liền giã từ vợ, dặn đưa con về bên ngoại, ôm hôn từng đứa con rồi ra trình diện. Khi mới tròn 28 tuổi, anh bị triều đình kết án xử giảo nhưng bản án sẽ được thi hành sau một năm nếu anh vẫn cố chấp tin đạo.
Trong trại giam Bắc Ninh, còn nỗi khổ tâm nào hơn khi bị xiềng xích, gông cùm, đối diện với người vợ trẻ và ba đứa con còn thơ dại. Tuy nhiên, cậu Đệ vẫn tìm được bình an, phó thác tất cả cho Thiên Chúa quan phòng. Cậu tâm sự với vợ đến thăm nuôi: “Đừng khóc mình ạ! Mình hãy về dạy dỗ các con nên người, dạy chúng thờ phượng Chúa. Anh đã dâng em và các con cho Ngài. Nhớ cầu xin Chúa cho anh được thêm sức mạnh để nhẫn nại đến cùng!”
Một năm trôi qua cùng biết bao tra tấn, nhục hình, cậu Đệ vẫn kiên trung với niềm tin của mình.
Ngày 19-12-1839, dưới thời Minh Mạng, chứng nhân đức tin Tôma Nguyễn Văn Đệ bị xử giảo tại pháp trường Cổ Mễ. Thi hài của ngài được các tín hữu cung kính mai táng tại nhà thờ Phong Cốc, Giáo phận Bắc Ninh. Hiện nay, một phần hài cốt vẫn còn được lưu giữ tại xứ Phong Cốc, một phần được lưu giữ tại quê hương giáo xứ Bồ Ngọc của ngài.
Vị chứng nhân đức tin thợ may Tôma Nguyễn Văn Ðệ được nâng lên hàng chân phước ngày 27-5-1900 và được tôn phong hiển thánh ngày 19-6-1988.
Trích sách "Hạnh Các Thánh Tử Đạo Việt Nam"
Biên soạn: Hội đồng Giám mục Việt Nam
II. Cầu nguyện
Cầu nguyện cho những người cha trong gia đình
Khi chọn lựa sống đời hôn nhân Ki-tô giáo hay bất kỳ đời sống nào, bạn vẫn được mời gọi đến với mọi nơi, mọi người chưa nhận biết Chúa. Và để làm tốt điều này bạn hãy gieo rắc niềm tin trước hết cho người thân và cho “người bạn đời”. Niềm tin đã có và nó luôn cần được xây đắp để ngày một lớn lên. Tuy nhiên hành trình thực hiện không phải lúc nào cũng thuận lợi bởi chịu ảnh hưởng những tác động từ bên trong lẫn bên ngoài. Một khi niềm tin kiên vững trước thử thách, bạn còn có thể củng cố đức tin cho người bên cạnh. Thật vậy, đến với cuộc đời của Thánh Tô-ma Nguyễn Văn Đệ, những người làm chồng, làm cha trong gia đình hiện nay sẽ có một tấm gương sáng.
Cậu Tô-ma Nguyễn Văn Đệ sinh năm 1811, tại làng Bờ Trang, tỉnh Thái Bình. Sau đó, gia đình chuyển đến làng Kẻ Mốt, xã Đức Trai, tỉnh Bắc Ninh để làm ăn sinh sống. Lớn lên, cậu trở thành người thợ may nổi tiếng trong vùng.
Vốn tính vui vẻ, thật thà, đạo đức cho nên khi lập gia đình, cậu giữ đạo cách sốt sắng và luôn khuyên bảo vợ con tin cậy vào Chúa. Thời điểm vua quan lùng bắt người Công Giáo, cậu sợ phải bỏ đạo nên trốn ở nhà, nhưng cuối cùng vẫn bị bắt. Mặc cho quan dụ dỗ, khuyên bảo, đánh đập vẫn không làm cậu sợ hãi bước qua Thánh Giá. Lần cuối, người vợ trẻ bị bắt ôm theo con, vào khóc lóc, can ngăn. Cậu động lòng đôi chút. Song niềm tin vào Chúa lơn hơn các thứ khác, nên thay vì chối đạo, cậu lại truyền cho vợ ngọn lửa mến Chúa, đi kèm lời dặn chăm lo dạy dỗ con cái.
Cuộc đối thoại đã thành công. Vợ đã hứa làm theo những gì chồng nói. Nỗi băn khoăn lo lắng nhất nay đã tìm ra giải pháp, cậu Tô-ma Đệ hân hoan nhận bản án xử giảo vào ngày 19/12/.
Thánh Tôma Nguyễn Văn Đệ có niềm tin mạnh mẽ và Ngài đã chuyển trao lại cho người vợ hiền. Điều này có khiến cho các gia trưởng hỏi chính bản thân: Tôi có làm được như Thánh Tô-ma Đệ hay không? Trước những khó khăn, thách đố của cuộc sống hiện đại, tôi có vững tin vào Chúa để khuyên răn và nên gương mẫu giúp mọi người trong gia đình bước theo không ?
Thiết nghĩ nếu đặt ra những trăn trở đó thì những người chồng, người cha sẽ không bao giờ chỉ dừng lại ở lời nói, nhưng là thể hiện bởi chính hành động. Đức Thánh Cha Phanxicô trong buổi tiếp kiến chung các tín hữu và du khách hành hương sáng thứ tư ngày 04/02/2015 trong đại thánh đường Phaolô VI đã nói: “…Người cha hãy luôn luôn hiện diện trong gia đình. Ước chi ông gần gũi vợ để chia sẻ mọi sự vui buồn, mệt nhọc và hy vọng. Ước chi ông gần con cái trong sự lớn lên của chúng: khi chúng chơi đùa và khi chúng dấn thân, khi chúng vô tư và khi chúng lo lắng, khi chúng tự diễn tả và khi chúng nín lặng, khi chúng dám liều lĩnh và khi chúng sợ hãi, khi chúng đi sai một bước và khi chúng tìm lại đường đi. Người cha hãy hiện diện và luôn luôn hiện diện”.
Qủa thật, việc chăm lo cho đời sống gia đình được đầy đủ về cả vật chất và tinh thần, cần đến trách nhiệm của tất cả các thành viên, trong đó vai trò quan trọng nhất là người cha. Việc nuôi dưỡng đức tin trong gia đình phải được củng cố qua nhiều việc làm cụ thể mà bóng dáng người cha là không thể thiếu như: những buổi đọc kinh chung, những lần cùng đi tham dự thánh lễ, những bữa cơm ân tình… Xin những người cha trong các gia đình hiệp ý cầu nguyện:
Lạy Chúa, con đặt đời con trong sự quan phòng của Chúa, con nhận ra những thiếu sót của con trong vai trò làm chủ gia đình. Ngày hôm nay, với ơn Chúa hướng dẫn, con xin hứa sẽ xây dựng gia đình theo gương Thánh Gia. Con xin canh tân lời thề hôn ước của con, con hứa sẽ nâng đỡ - tôn trọng người bạn đời và hết lòng chung thủy cho đến hơi thở cuối cùng.
Với ân sủng Chúa, xin cho con biết làm mới lời hứa, tận tâm với con cái và gìn giữ chúng như tặng phẩm Chúa ban. Xin cho con đủ sức mạnh để dắt đưa chúng đi trên con đường thánh thiện và ân sủng.
Lạy Chúa, xin đến trong gia đình con. Nhà của con cũng là nhà của Chúa. Xin liên kết chúng con và cùng sống giữa chúng con. Amen