10/12/2021 -

Tản văn

621
Tâp quán trong đời sống cộng đoàn

Trong cuộc sống, nhiều lúc để luyện tập được một đức tính tốt, chúng ta phải mất rất nhiều thời gian, thế nhưng để bị tiêm nhiễm bởi những thói hư tật xấu lại vô cùng nhanh chóng. Cái xấu có sức mạnh ghê gớm nếu ta không cảnh giác, đề phòng. Chính vì thế, có ý kiến cho rằng: “Tập quán xấu ban đầu là người khách qua đường, sau trở thành người bạn thân ở chung nhà và kết cục biến thành một ông chủ nhà khó tính.” Câu nói này thật đáng để chúng ta tìm hiểu và suy gẫm.

Tập quán là gì? Có thể hiểu tập quán như những thói quen hằng ngày, được lặp đi lặp lại nhiều lần, và trở thành một phần tự nhiên, không thể thiếu trong đời sống của chúng ta. Tất nhiên không phải tập quán nào cũng tốt và tập quán nào cũng xấu. Có tập quán tốt, đem lại cho ta những ích lợi như thói quen gọn gàng sạch sẽ, thói quen đúng giờ, giờ nào việc nấy, giữ ăn uống điều độ, tập thể dục mỗi ngày… Bên cạnh đó, cũng có những tập quán ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống thể chất cũng như tinh thần của chúng ta như lười biếng, nói xấu, ít vận động,… Nếu chúng ta biết luyện tập những thói quen tốt, và tránh xa những thói quen có hại, chắc chắn chúng ta sẽ có một cuộc sống vui khỏe và hạnh phúc.

Có thể lúc đầu tập quán xấu chỉ là “người khách qua đường.” Ta có thể gặp những tập quán xấu nơi ai đó, hoặc nơi chính bản thân ta. Hành động đó chỉ thoáng qua, một lần rồi qua đi, không để lại trong ta ấn tượng gì. Thế nhưng “ông khách” này lại ghé qua ghé lại thêm vài lần. Một lần, rồi hai lần, rồi nhiều lần, ta trở nên quen dần với hành động đó lúc nào không hay. Lúc này, tập quán xấu đó đã trở nên như “người bạn thân ở chung nhà” với ta. Việc lặp lại những hành động xấu mà lúc đầu ta chẳng có, khiến ta dần dần mất đi tính tự chủ trong hành động của mình. Thói quen xấu dần kiểm soát suy nghĩ, lời nói và hành động, khiến ta không còn ý chí để đánh lại. Lúc này tập quán xấu chẳng khác nào “ông chủ nhà khó tính” kiểm soát và ra lệnh cho chúng ta.

Có nhiều lúc, ta nghĩ mình là một kẻ sáng suốt và không dễ dàng gì bị những thói hư tật xấu điều khiển. Thế nhưng, tập quán xấu đến một cách rất nhẹ nhàng, lặng lẽ. Nó không như một kẻ thù trang bị gươm giáo, súng ống đến trước cửa nhà khiêu chiến để ta có thể dễ dàng nhìn thấy và sẵn sàng đánh bại. Trong đời sống cộng đoàn, một ánh mắt khó chịu có thể biến thành lời bàn tán sau lưng lúc nào không hay. Nhiều khi ta còn chẳng ý thức được rằng mình đang nói xấu chính những người thân của mình. Một lần nói xấu nhau, rồi lại có lần thứ hai, thứ ba. Một người nói xấu người khác, rồi lại có thêm những người khác lan truyền cái xấu. Đến một giây phút nào đó, chính những chị em sống chung với nhau lại nhìn nhau với ánh mắt nghi kỵ, và chẳng thể nghĩ tốt về nhau. Hay như việc giữ đúng giờ giấc, nhiều khi ta biện lý do bận công việc này, công việc kia nên đến trễ một vài phút cùng chẳng sao; vì hôm nay mệt nên nằm ngủ thêm vài phút nữa rồi đi đọc kinh với cộng đoàn cũng chẳng muộn, hôm nay trễ một chút cũng chẳng ai trách mắng gì,… Dần dần, việc đúng giờ dường như là một điều gì đó xa lạ! Sức mạnh của thói quen xấu nằm ở chỗ nó từ từ xâm nhập vào đời sống của chúng ta, không ồn ào náo động, nhưng nó khiến chúng ta mất đi sự cảnh giác và rồi chiếm lĩnh suy nghĩ, hành động của ta.

Đôi khi, ta chưa thể nhận ra được tác hại của thói quen xấu khi nó vẫn chỉ là một “người khách qua đường”!  Một lần không giữ kỷ luật, một lần thiếu thành thật trong lời nói hay hành động, một lần lười biếng trong công tác chung,… Có khi không ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống của ta hay của cộng đoàn. Thế nhưng khi tập quán xấu đã trở nên như “ông chủ” của ta thì lại khác! Hậu quả tai hại mà nó gây ra sẽ không phải chỉ cho riêng ta, mà ảnh hưởng đến cả những người sống chung với chúng ta. Nếu chúng ta có thói quen lười biếng, thiếu gọn gàng, ai sẽ là người phải làm thay phần công việc của ta? Nếu chúng ta luôn trễ hẹn trong các giờ chung, không chỉ bản thân chúng ta mất đi lợi ích mà còn kéo theo sự khó chịu, hay làm mất thời gian chờ đợi của mọi người liên quan!

Quả thực, chẳng ai muốn sống chung với một người có những thói quen xấu!  Nếu ta là một người có quá nhiều tập quán không tốt, thì cũng chẳng ai muốn chia sẻ cuộc sống với chúng ta.  Tuy nhiên tập quán xấu có thể chiếm lĩnh và kiểm soát chúng ta thì tập quán tốt cũng có khả năng giúp ta chống lại những tập quán xấu. Tuy việc luyện tập những thói quen tốt đôi khi không phải là điều dễ dàng, nhưng không phải là không thể. Quan trọng là do ý chí của ta có muốn chiến đấu chống lại những thói quen xấu và luyện tập những tập quán có ích hay không mà thôi. Bởi vì, chung quanh chúng ta còn có rất nhiều mẫu gương luôn tràn dầy những năng lược tích cực từ những thói quen tốt.

Câu nói trên như một lời nhắc nhở mỗi người chúng ta tránh xa những thói quen xấu và tích cực tập luyện những thói quen tốt. Tuy tập quán xấu có sức mạnh ghê gớm, nhưng ý chí của chúng ta vững mạnh thì không thói quen xấu nào có thể trở thành “ông chủ” của ta được!

 
Maria Diệu Huyền
 
114.864864865135.135135135250