TRỞ VỀ
Đã bao lần sống trong bộn bề những suy nghĩ, đã bao lần sống trong vụng về những cảm xúc. Nhưng có ai tự chất vấn bản thân rằng: chúng ta có ý nghĩa gì khi sống và tồn tại trong cuộc đời này chưa? Và hãy nói xem có bao người trả lời được cho bản thân mình câu hỏi ấy?
Đời là thế, nó giống như một bản nhạc. Và mỗi một cá nhân là một người nhạc sĩ. Bởi lẽ, mỗi người khác nhau sẽ viết cho mình những tiết tấu khác nhau nên tùy mỗi người mà bài hát vui hay buồn.
Hỏi đời hay tôi đang hỏi chính tôi? Lặng thinh! Tôi chợt tỉnh giữa dòng đời đầy xô đẩy. Cảm xúc như trào dâng. Tôi nấc nghẹn khi nghe bài hát “Cát bụi” của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn
“Hạt bụi nào hoá kiếp thân tôi,
để một mai vươn hình hài lớn dậy.
Ôi cát bụi tuyệt vời,
mặt trời soi một kiếp rong chơi.
Hạt bụi nào hóa kiếp thân tôi,
để một mai tôi về làm cát bụi .
Ôi cát bụi mệt nhoài,
tiếng động nào gõ nhịp không nguôi.
Bao nhiêu năm làm kiếp con người,
chợt một chiều tóc trắng như vôi
Lá úa trên cao rụng đầy,
cho trăm năm vào chết một ngày…”
Tôi biết rằng cuộc đời này luôn đầy biến động. Nó là một bộ phim dài không thấy được hồi kết và có thể nay còn mai mất. Thật vậy, đời là cát bụi, là gì đó nhìn như thật. Nhưng hãy nhìn lại đi! Nó dường như hư vô lắm.
Dường như, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn cũng hiểu triết lí này nên đã viết lên bài hát chứa đầy những thao thức sâu lắng. Mùa Chay lại về, nhắc cho tôi nhớ con người chỉ là cát bụi. Hạt bụi tuyệt vời khi hoá kiếp thân tôi. Làm tôi nhớ đến Thiên Chúa dùng bùn đất tạo dựng Ađam, sau khi Ađam phạm tội bất phục tùng, Thiên Chúa phạt ông và con cháu sau này cũng sẽ trở về với cát bụi (St 1,26-3,24).
Nghĩ cho cùng, tất cả con người cũng chỉ là những hạt bụi hoá thân thành kiếp nhân sinh, sớm muộn cũng sẽ tàn lụi với thời gian. Do đó nỗi khắc khoải ngàn đời của con người là tìm kiếm ý nghĩa của sự hiện hữu, ý nghĩa của đau khổ, ý nghĩa của giải thoát, ý nghĩa của cuộc sống, và cả khát khao hạnh phúc nữa. Câu hỏi mà con người chưa tìm được câu trả lời chính là: Hạt bụi nào hoá kiếp thân tôi? Hạt bụi nào hoá kiếp thân bạn? Và Hạt bụi nào hoá kiếp thân xác chúng ta?
“Bao nhiêu năm làm kiếp con người, chợt một chiều tóc trắng như vôi”. Một cảm nghiệm thấm thía về sự mong manh của kiếp người. Cuộc đời đẹp biết bao, sự sống cao quý biết dường nào. Xét cho cùng, dù giào sang hay địa vị thế nào thì từ bụi tro hóa kiếp nhân sinh, cuối cùng rồi cũng trở về bụi tro. Đó là một thực tế, nhìn nhận và đối diện với nó một cách can đảm để có thể đưa tới một cuộc sống tốt đẹp hữu ích và có ý nghĩa.
Mùa Chay muốn nhắc nhở chúng ta quay về với sự thật của thân phận con người “Hỡi người hãy nhớ mình là bụi tro, một mai rồi sẽ trở về bụi tro…”. Phụng vụ Giáo Hội muốn diễn tả rằng: cuộc đời này mong manh vắn vỏi, bởi thế nó rất hệ trọng.
Thân phận mỏng dòn mà Phụng vụ mùa chay nhắc cho chúng ta đừng quên, không phải chỉ có liên quan đến phần xác hay chết của phận người mà còn cả về mặt tinh thần cũng mong manh yếu đuối. Thánh Phaolô đã diễn tả kinh nghiệm đó trong thư Rôma: “Thật vậy, tôi làm gì tôi cũng chẳng hiểu: vì điều tôi muốn, thì tôi không làm, nhưng điều tôi ghét, thì tôi lại cứ làm… Sự thiện tôi muốn thì tôi không làm, nhưng sự ác tôi không muốn, tôi lại cứ làm… Bởi đó tôi khám phá ra luật này: khi tôi muốn làm sự thiện thì lại thấy sự ác xuất hiện ngay… Theo con người nội tâm, tôi vui thích vì luật của Thiên Chúa; nhưng trong các chi thể của tôi, tôi lại thấy một luật khác: luật này chiến đấu chống lại luật của lý trí và giam hãm tôi trong luật của tội là luật vẫn nằm sẵn trong các chi thể tôi. Tôi thật là một người khốn nạn! Ai sẽ giải thoát tôi khỏi thân xác phải chết này?” ( Rm 7,15.19.21-24).
Ý thức về sự yếu đuối và tội lỗi của mình, dễ nghiêng về khuynh hướng xấu, sự bất lực nơi bản thân để mỗi người nỗ lực giải thoát mình khỏi sự thống trị khắc nghiệt của tội lỗi và đó là khởi đầu cho ơn hoán cải và ơn cứu độ.
Mùa Chay mời gọi chúng ta bước vào sa mạc với Chúa Giêsu. Ở đó người ta mất hết mọi điểm tựa, không còn chi để “lo ra, chia trí”, cách biệt với mọi hoàn cảnh xã hội hay các thú vui. Chỉ còn ta với ta và buộc ta phải đối diện với chính mình để nhìn thấy những điều cốt yếu nhất nơi bản thân ta.
Con người thường thích sống hời hợt bên ngoài, mất phương hướng và ưa thích sự phụ thuộc. Mùa Chay mời gọi chúng ta đi vào sa mạc, nghĩa là đi vào sự trống vắng, một sự thinh lặng của các giác quan của trí khôn và của cõi lòng, một sự rút lui vào trong tâm hồn để có thể phân định đâu là cái chính- cái phụ, đâu là cái cùng đích và cái phương tiện. Đây chính là lúc hồi tâm để chấp nhận mình- nhìn nhận Chúa là gì trong tâm hồn mình.
Biết mình mỏng giòn, yếu đuối mùa chay kêu gọi con người không được mềm yếu, nhu nhược, ngả nghiêng theo mọi lời mời mọc cám dỗ mà phải dũng cảm chiến đấu. Như Chúa Giêsu bắt đầu cuộc đời hoạt động công khai. Chúa vào sa mạc để chịu cám dỗ Ngài chủ động chứ không bị động và Ngài đã chiến thắng sự ác.
Nên người Kitô hữu phải là người chủ động biết nói không với tội lỗi, là người dám bơi ngược dòng: “Giữa một thế hệ gian tà sa đoạ, anh em hãy chiếu sáng như những vì sao trên vòm trời” (Pl 2,15). Là người Kitô hữu không phải sống lập dị khác người, nhưng đứng trước điều xấu, dù là khi cả xã hội đều làm điều xấu đó, thì người Kitô hữu vẫn không được ngả theo. Mà phải can đảm từ chối một cơ hội làm giàu bất chính, một mối quan hệ tội lỗi… Dĩ nhiên điều đó không dễ chút nào nhưng đã là môn đệ Đức Giêsu, thì không có chọn lựa nào khác.
Con người luôn ý thức biết mình chỉ là cát bụi, nhưng là “cát bụi tuyệt vời”. Nó vẫn tuyệt vời ngay khi trở về với cát bụi trong một chiều “lá úa trên cao rụng đầy”, chứ không phải chỉ tuyệt vời khi “vươn hình hài lớn dậy” mà thôi.
Đức tin nhắc cho chúng ta nhớ con người là bụi tro được tạo nên từ tình yêu Thiên Chúa được hiện hữu và chia sẽ sự sống bất diệt của Người. Kiếp người cho dù có đau thương, có bi đát, đôi lúc tưởng chừng bóng tối lấn lướt ánh sáng, nhưng cuối cùng sự sống, chân lý, tình thương vẫn mạnh hơn tất cả. Hãy vững tin mà cậy trông vào Đấng là tình yêu-là Chúa của vũ trụ.
Lạy Chúa, ước gì mỗi người Kitô hữu đều có bản lĩnh của Đức Giêsu để chiến thắng sự yếu mềm của xát thịt; luôn luôn cậy dựa vào Thiên Chúa, sống mùa chay thánh thiện để đón nhận nhiều ân phúc Chúa ban.
Lữ khách