Từ CỔ trong Kinh Lạy Nữ Vương Thiên Đàng

Trong tiếng Việt chúng ta thấy rất nhiều từ ghép song tiết gồm một yếu tố thuần Việt cộng với một yếu tố Hán Việt như: giá cả, hỏi han, tuổi tác... Trong đó: “cả” là yếu tố Hán Việt đồng nghĩa với “giá”; “han” là yếu tố Hán Việt đồng nghĩa với “hỏi”, “tác” là yếu tố Hán Việt đồng nghĩa với “tuổi”; các yếu tố “cả, han, tác” hiện nay đã mờ nghĩa hoặc có thể tiếng Việt hiện đại đã thay vào đó bằng các từ đồng âm thuần Việt tương ứng với nghĩa hoàn toàn khác.

Trường hợp cụm từ “hỉ hoan khoái lạc” là cụm từ ghép hai từ song tiết gồm một từ là thuần Việt “hỉ hoan” và một từ là Hán Việt “khoái lạc”, cả hai đều mang nghĩa “rất vui mừng.” Muốn hiểu từ “khoái lạc” phải tra từ điển Hán Việt hoặc từ điển Từ nguyên Hán Việt. Ngặt một nỗi là tiếng Việt hiện đại đã có từ “khoái lạc” thuần Việt với nghĩa hoàn toàn không phù hợp với ý nghĩa của lời kinh. Cụm từ “hỉ hoan khoái lạc” là loại từ ghép hội nghĩa trong tiếng Việt, đặc điểm của nó là tạo nghĩa khái quát do hai yếu tố cộng lại, “hỉ hoan - khoái lạc” là “một sự vui mừng rất lớn lao.” Trong tiếng Việt nếu từ ghép có nghĩa tích cực thì bao giờ yếu tố mang nét nghĩa tích cực hơn, biểu cảm hơn cũng được đặt sau^[1]. Yếu tố “khoái lạc” là yếu tố có nét nghĩa tích cực hơn, biểu cảm hơn vì bản chất Hán Việt của chúng nên nó được đặt ở sau.

Tự vị Annam Latinh của Đức Cha Bá Đa Lộc ra đời sau Từ điển Việt-Bồ-La hơn 100 năm, từ điển này có từ “khoái” với nghĩa “hoan hỉ, bằng lòng”, thiết nghĩ với ý nghĩa này sẽ giúp cho hiểu rõ ý nghĩa của Kinh này hơn.
 
Như vậy, cụm từ “được hưởng phúc vui vẻ hằng sống đời đời” nghĩa là “được hưởng một niềm hạnh phúc, mà niềm hạnh phúc ấy làm thỏa lòng mong ước của chúng ta, đó là được sống đời đời.” Đây là niềm vui của đời sau. Nghĩa cổ của từ “vui vẻ” như thế mới phù hợp với lời Kinh chúng ta đọc, và điều chúng ta xin trong Kinh ấy quả thật là điều có giá trị lớn lao, xứng đáng giá máu của Chúa Giêsu đã đổ ra, để cho chúng ta được “thỏa lòng mong đợi sự sống đời đời”, được phục sinh như Chúa.