Thánh Mác-ti-nô Po-rét
Hàng chữ "không có cha" thật lạnh lùng được ghi trong hồ sơ rửa tội. Các cụm từ: "con lai", “thằng da đen”, “đứa cùng đinh”, “người giúp việc” là những câu nói gắn với số phận cuộc đời Mác-ti-nô từ khi mở mắt chào đời. Bấy nhiêu đau khổ vẫn chưa đủ, Mác-ti-nô còn “thừa kế” cảnh sống nghèo nàn của gia đình thuộc giai cấp bần cùng trong xã hội Li-ma lúc bấy giờ.
Năm 12 tuổi, Mác-ti-nô theo mẹ học nghề cắt tóc và chăm sóc các vết thương cho bệnh nhân. Sau vài năm theo nghề, Mác-ti-nô xin vào dòng Đa Minh làm "người giúp việc", vì ngài cảm thấy mình không xứng đáng là tu sĩ. Sau chín năm sống với tư cách là người giúp việc cho Dòng, gương mẫu đời sống cầu nguyện, hãm mình, bác ái và khiêm nhường của Mác-ti-nô đã lay động Nhà Dòng. Mác-ti-nô được khấn và trở thành tu sĩ. Khi Nhà Dòng thiếu hụt kinh tế, nợ nần nhiều, Mác-ti-nô nói với cha Bề trên: "Con chỉ là một đứa con lai nghèo hèn. Cha hãy bán con đi. Con là sở hữu của Nhà Dòng. Hãy bán con đi để trừ nợ."
Với số phận đau thương nghiệt ngã như vậy, theo lẽ thường, Mác-ti-nô rất dễ để có thể trở nên một người cay đắng, chát chúa, nguyền rủa và buông xuôi. Nhưng không, Mác-ti-nô thì không như thế. Ngay từ còn nhỏ Mác-ti-nô không nhận được tình thương, nhưng trái tim ngài lại tràn đầy yêu thương.
Sinh năm 1579, tại Li-ma, nước Pê-ru. Con của một hiệp sĩ Tây Ban Nha và một phụ nữ da đen. Giữa hàng chư thánh, Mác-ti-nô là một chứng tá của dân da đen, một đối tượng bị khinh miệt một cách bi thảm ở Tân Thế giới. Ngài qua đời ngày 03/11/1639 tại Li-ma. Ngày 06/5/1962, Đức Giáo Hoàng Gio-an XXIII ghi tên người vào sổ các hiển thánh.
Sống trong giai cấp bần cùng của xã hội, Mác-ti-nô đã để tràn vào xã hội bần cùng ấy tấm lòng bác ái bao la. Bị khinh miệt, người trở nên món quà đáng quý trọng; bị thiếu hụt tình yêu thương của người cha, ngài trao ban yêu thương cho người khác; nước da đen, nhưng tấm lòng vàng; nghèo khó đến tận cùng, không có tài sản gì, nhưng lại trao ban rộng lớn. Ngài đã có lòng thương người một cách rất đặc biệt, nhất là những người nghèo và những người bị xã hội khinh miệt - bỏ rơi. Lòng bác ái của ngài còn mở rộng đến các thú vật ngoài đồng, đến chó mèo trong các khu phố và ngay cả chuột bọ trong xó bếp.
Yêu thương không kể hết, ngài còn là một tu sĩ mẫu mực về đời sống đạo đức, một tu sĩ có tương quan cá nhân với Chúa qua những cuộc thần hiện. Nhiều tu sĩ thời ấy coi ngài như vị linh hướng. Phần ngài, ngài vẫn tự coi mình là "người nô lệ nghèo hèn."
Chiêm ngắm gương sống của thánh Mác-ti-nô, tôi tự hỏi: Có lẽ, không có cuộc đời nào nghiệt ngã hơn cuộc đời của Mác-ti-nô. Nhưng, trong cảnh nghiệt ngã ấy, Mác-ti-nô đã biến tất cả các “bất lợi” thành “lợi ích” vô biên. Tôi đã thấy lòng nhẹ đi khi có điều gì đó không vừa ý: ngoại hình có khiếm khuyết nào đó - có đáng gì, gia đình có trục trặc sao đó - cũng dễ cảm thông thôi, xã hội có đẩy đưa đây đó - chẳng hề gì, ơn gọi dẫu bất toàn thế đó - vẫn vui tươi,… Không, không có gì có thể làm mất tấm lòng yêu thương mà Thiên Chúa đã tặng ban. Không có gì có thể ngăn cản tôi biến nghịch cảnh thành niềm vui chan hoà, thành tấm lòng quảng đại và thành ân phúc bao la.
Chiêm ngắm thánh Mác-ti-nô, môi miệng tôi dâng lời kinh khấn cầu người, xin mọi người cùng hiệp ý nguyện xin: