Chân phước A-ri-an Pho-tê-qui
B. Hadrianus Fortescue
(1476 c.-1539)
Xin ơn hiệp nhất các Kitô hữu
Chiều Chúa Nhật 26/2/2017 đức thánh cha Phan-xi-cô đã thăm giáo xứ “Các Thánh” của Anh giáo tại Rô-ma, nhân dịp kỷ niệm 200 năm thành lập giáo xứ này. Đây là lần đầu tiên một vị giáo hoàng viếng thăm một nhà thờ Anh giáo ở Rô-ma. Phần kết của bài giảng trong thánh lễ đức thánh cha Phan-xi-cô nói: “Hỡi các tín hữu Công giáo và Anh giáo, chúng ta hãy khiêm tốn cảm tạ Chúa vì sau hai thế kỉ nghi kị nhau, giờ đây chúng ta có thể nhìn nhận rằng ơn thánh phong phú của Chúa Kitô cũng đang hoạt động nơi những người khác. Chúng ta hãy cảm tạ Chúa vì giữa các tín hữu Kitô có sự gia tăng ước muốn xích lại gần nhau hơn, ước muốn này được biểu lộ qua việc cầu nguyện chung và cùng làm chứng tá Tin Mừng, nhất là qua những hình thức phục vụ khác nhau. Chúng ta hãy khích lệ nhau trở thành những môn đệ ngày càng trung thành với Chúa Giêsu, ngày càng tự do đối với những thành kiến quá khứ, và ngày càng mong muốn cầu nguyện cho nhau và với nhau”. Hình ảnh đẹp này dẫn dắt chúng ta ngược trở lại lịch sử, đến chiêm ngắm và cầu nguyện cùng với chân phước A-ri-an Pho-tê-qui một người đã dùng cái chết để bảo vệ sự hiệp nhất của Giáo Hội. Xin ngài cầu cùng Chúa cho các tín hữu Kitô ngày càng hiệp nhất với nhau hơn.
Lịch sử kể lại rằng, năm 1534, Nghị viện Anh thông qua quyền tối thượng của vua nước Anh – vua Hen-ry VIII, tuyên bố Giáo hội tại Anh ly khai khỏi Giáo hội Rô-ma. Vì một số lỗi lầm, và vì muốn bảo vệ quyền lực của mình, vua nước Anh không công nhận quyền tối thượng của giáo hoàng, và tuyên bố nhà vua là "Nhà lãnh đạo duy nhất trên vương quốc của Giáo hội Anh" và sẽ kết án tử hình, những ai bị buộc tội phản loạn, vì không chịu công nhận quyền tối thượng của nhà vua.
Những đề kháng của các tu sĩ và của những ai trung thành với quyền của đức giáo hoàng, chống lại chính sách của vua Hen-ry VIII bị dập tắt mau chóng. Một số tu sĩ bị tra tấn và xử tử. Những nhân vật nổi tiếng như[1] Gio-an Phít-sơ, giám mục Rô-set-tơ, tể tướng Tô-ma Mo-rê, chân phước A-ri-an Pho-tê-qui và một số người khác bị kết án mưu phản vì từ chối tuyên thệ trung thành với nhà vua, nên họ đã bị chém đầu ngay bên ngoài tháp Luân Đôn.
Chân phước A-ri-an Pho-tê-qui[2] một trong những vị bị kết án, là một đại thần trong triều đình của vua Hen-ry VIII nước Anh. Năm 27 tuổi (1503) chàng trở thành hiệp sĩ và tham gia vào cuộc chiến tranh của nước Anh chống lại Pháp năm 1513 và 1523.
Năm 1532, tức 30 năm sau, chàng cũng đã trở thành một hiệp sĩ của Dòng thánh Gio-an và trở thành thành viên của huynh đoàn giáo dân Đa Minh.
Ngày 29/8/1534, A-ri-an Pho-tê-qui bị bắt mà không có bất kỳ lý do nào, nên đã được trả tự do sau một tháng. Năm 1539, A-ri-an là một trong mười sáu người bị lên án phản quốc mà không cần xét xử, không cần xác định được hành vi nào tỏ ra đối nghịch với vua Hen-ry VIII hoặc với chính sách của Giáo Hội. A-ri-an Pho-tê-qui đã bị chặt đầu bên ngoài tháp Luân-Đôn vào ngày 09/7/1539, chỉ vì trung thành với Giáo Hội Công Giáo. Trung thành tuyên tín quyền tối thượng của đức giáo hoàng.
Dòng thánh Gio-an ở Giê-ru-sa-lem đã bắt đầu việc tôn kính A-ri-an Pho-tê-qui như một vị tử đạo từ thế kỉ thứ XVII và đức giáo hoàng Lê-ô XIII tôn phong A-ri-an Pho-tê-qui lên hàng chân phước vào ngày 13/5/1895.
Có gì đẹp và vui hơn thế
Mối bất hòa giải gỡ từ đây
Chung tay vun đắp dựng xây
Giáo hội hiệp nhất, xum vầy bình an.
Xóa cách chia, xóa tan thù oán
Muốn làm được phải quyết tâm thôi
Khiêm nhu đổi mới cuộc đời
Rắc gieo hạnh phúc đất trời hòa ca.
Đó là điều Chúa ta mong muốn
Ngài là Cha, tất cả anh em
Trần hoàn vang tiếng ngợi khen
Sáng danh Chúa cả, đáp đền tình yêu.
Lạy Chúa, những căng thẳng bất đồng nếu thiếu khiêm tốn và thiếu tinh thần xây dựng, thì sẽ gây đổ vỡ và khó có thể hàn gắn. Lịch sử là những bài học quý giá cho mỗi người chúng con. Xin cho chúng con nhìn về lịch sử để đừng di vào những vết xe cũ. Xin cho chúng con làm nên lịch sử bằng sự nỗ lực cố gắng hết mình của chúng con. Xin chân phước A-ri-an Pho-tê-qui cầu cho chúng con luôn mãi. Amen