Theo truyền thống, Tu viện Santo Toribio de Liébana ở miền bắc Tây Ban Nha là nơi lưu giữ mảnh rời Thánh giá thật lớn nhất từng được bảo quản.
Cantabria, ở miền bắc Tây Ban Nha, là nơi có một trong những thánh tích được yêu mến nhất trong Kitô giáo. Theo truyền thống, tu viện nơi này lưu giữ mảnh rời lớn nhất từng được bảo quản của Lignum Crucis (Gỗ Thánh giá), cây Thánh giá (được cho là) thật mà trên đó Chúa Kitô đã chịu đóng đinh.
Vào ngày 23 tháng 9 năm 1512, Đức Giáo Hoàng Juliô II đã ban cho Tu viện Santo Toribio de Liébana đặc ân tổ chức Năm Thánh cho chính mình khi nhìn nhận tầm quan trọng của thánh tích này. Qua đó, ngài đã biến tu viện này thành một trong năm thánh địa của Kitô giáo (cùng với Rome, Jerusalem, Santiago de Compostela, và Caravaca de la Cruz) được phép tổ chức Năm Thánh bảy năm một lần.
Thánh Helena và Thánh giá
Theo truyền thống, Thánh giá thật đã được Thánh nữ Helena thành Constantinople, mẹ của hoàng đế Constantine, tìm thấy ở Jerusalem vào khoảng năm 326. Khi ra lệnh phá hủy một đền thờ của người Rome nằm trên đồi Golgotha và khai quật một tàn tích nơi người Rome vứt bỏ thập giá sau khi các tù nhân bị hành quyết, thánh nữ đã nhận ra cây Thánh giá thật khi một người chết đã sống lại sau khi được đụng chạm vào cây Thánh giá này (theo lời giải thích từ cuốn Golden Legend - Huyền thoại Vàng son). Bản văn có nội dung như sau:
Đó là lý do mà tại chính nơi đặt cây Thánh giá, hoàng đế Adrian đã dựng lên một đền thờ dành cho nữ thần, bởi vì tất cả ai đến nơi này đều phải tôn thờ nữ thần đó, nhưng hoàng hậu (Helena) đã cho phá hủy đền thờ này. Sau đó, Judas đã chuẩn bị sẵn sàng và bắt đầu đào bới, và khi đến độ sâu hai mươi bước (tương đương 15,2m), ông đã tìm thấy ba cây thập giá và mang chúng đến cho hoàng hậu, và vì không biết cây nào là Thánh giá của Chúa, nên ông đã đặt ba cây thập giá này ở giữa thành phố để chờ đợi sự tỏ lộ từ Thiên Chúa; và vào khoảng giờ trưa thì có xác của một nam thanh niên đang được đưa đi chôn cất đi qua. Judas giữ cỗ quan tài lại và đặt lên nó một trong các cây thập giá, rồi đến cây thứ hai, và khi ông đặt lên quan tài cây thứ ba, tức thì người chết đã sống lại.
Như Mónica Arrizabalaga giải thích trong một bài báo của mình cho trang ABC với tựa đề Lady Egeria’s Itinerarium (tạm dịch là: Điểm đến hành hương của Quý bà Egeria) mô tả chi tiết về cách thức mà thánh tích Thánh giá được rước ra ngoài vào Thứ Sáu Tuần Thánh vào cuối thế kỷ thứ IV. Các số 74 và 75, trong cuốn Tôn kính Thánh giá, viết như sau:
Sau đó, một chiếc ghế được mang đến cho Đức Giám mục của Golgotha phía sau một cây thập giá hiện đã được dựng lên; Đức Giám mục ngồi vào ghế theo đúng nghi thức, và một cái bàn phủ bằng vải lanh được đặt trước mặt ngài; các phó tế đứng quanh bàn, và một chiếc tráp mạ bạc được mang đến mà trong đó là gỗ thánh từ cây Thánh giá. Chiếc tráp được mở ra và (gỗ thánh) được lấy ra, cả gỗ cây Thánh giá và chứng thư đều được đặt trên bàn. Bây giờ, khi đã được đặt lên bàn, các phần của gỗ thánh được Đức Giám mục cầm chắc trong tay trong khi vẫn ngồi, giữa lúc các phó tế đứng xung quanh để canh giữ. Gỗ thánh được canh giữ như thế vì theo phong tục, mọi người, cả tín hữu lẫn dự tòng, đều đến từng người một, cúi xuống bàn, và hôn lên gỗ thánh rồi đi qua. Và vìtôi không biết từ bao giờ, có một người nào đó được cho là đã cắn và lấy cắp một phần của gỗ thánh, nên do đó, gỗ thánh đã được các phó thế đứng xung quanh canh giữ nhằm đề phòng có người dám đến gần để làm như vậy một lần nữa.
Thánh giá đến Châu Âu
Dù vẫn được lưu giữ ở Jerusalem, những mảnh rời của thánh tích này đã đến Châu Âu vào đầu thế kỷ thứ V, như trường hợp của tu viện Thánh Giá (monastery of Holy Cross) nổi tiếng ở Poitiers, Pháp. Nhưng mảnh rời lớn nhất từ thánh tích của Thánh Giá đã được đưa đến Tây Ban Nha, từ Jerusalem (hoặc từ Rome, theo lời một số người), bởi Thánh Turibius của Astorga.
 |
| Trang web của tu viện tuyên bố rằng thánh tích là một phần từ tay trái của Thánh Giá. Thánh tích còn giữ lại lỗ đinh nơi bàn tay của Chúa Giêsu chịu đóng đinh. santotoribiodeliebana.es |
Truyền thống cho rằng sau khi Turibius qua đời, thánh tích của ngài và của Thánh giá thật đã được đưa đến một tu viện ở Liébana (Tu viện Santo Toribio thuộc Liébana), nơi thánh tích này được lưu giữ và tôn kính cho đến ngày nay. Nhiều lời kể khác giải thích rằng cây Thánh giá đã được chuyển từ Astorga đến Liébana muộn hơn nhiều, vào thế kỷ thứ VIII, để được gìn giữ cho an toàn khỏi những kẻ xâm lược Hồi giáo.
Trang web của tu viện này tuyên bố rằng thánh tích là một phần từ tay trái của Thánh Giá. Thánh tích còn giữ lại lỗ đinh nơi bàn tay của Chúa Giêsu chịu đóng đinh. Vào thế kỷ XVI, phần gỗ thánh này đã được chạm khắc cẩn thận để tạo hình cây thánh giá và được đặt trong hộp đựng thánh tích bằng bạc hiện vẫn đang còn được lưu giữ. Phần gỗ thánh là từ cây bách Địa Trung Hải (Cupressus sempervirens). Có tuổi thọ rất cao, một số cây được cho là đã hơn 1.000 năm tuổi.
Với chiều cao hơn 60 cm, chiều ngang hơn 35cm và bề dày gần 4cm, đây là thánh tích lớn nhất về Thánh giá Chúa Kitô từng được lưu giữ (thậm chí còn lớn hơn thánh tích được lưu giữ trong Vương cung Thánh đường Thánh Phêrô ở Rome).
Tác giả: Daniel Esparza - Nguồn: Aleteia (29/7/2022)
Chuyển ngữ: Phil. M. Nguyễn Hoàng Nguyên