Xức dầu bệnh nhân (Anointing of the Sick) có lẽ là bí tích ít được nghe và bị hiểu sai nhiều nhất trong số bảy bí tích của Giáo hội Công giáo Rôma. Các bí tích là những dấu hiệu “bề ngoài” để chỉ hoạt động và ân sủng bên trong của Thiên Chúa. Bí tích Xức dầu bệnh nhân cũng vậy, dù là một bí tích thể lý, hữu hình, nhưng tác động của nó trên với người lãnh nhận thường mang tính chất bên trong và không được người khác nhìn thấy.
Bí tích xức dầu bệnh nhân có nền tảng Kinh thánh trong Tin Mừng Marcô, cũng như trong Thư Giacôbê. Trong Mc chương 6, Đức Giêsu hướng dẫn các môn đệ cách thực hành sứ vụ của mình. Câu 12-13 của chương 6 cho chúng ta biết: “Các ông đi rao giảng, kêu gọi người ta ăn năn sám hối. Các ông trừ được nhiều quỷ, xức dầu cho nhiều người đau ốm và chữa họ khỏi bệnh”. Trong khi đó, Giacôbê 5, 14-15 nói: “Ai trong anh em đau yếu ư? Người ấy hãy mời các kỳ mục của Hội Thánh đến; họ sẽ cầu nguyện cho người ấy, sau khi xức dầu nhân danh Chúa. Lời cầu nguyện do lòng tin sẽ cứu người bệnh; người ấy được Chúa nâng dậy, và nếu người ấy đã phạm tội, thì sẽ được Chúa thứ tha”.
Sách Giáo lý Hội thánh Công giáo lưu ý rằng việc xức dầu đã có “từ xa xưa” (GLHTCG số 1512[1]), vì vậy đây là một truyền thống lâu đời. Nhiều người Công giáo Rôma cho rằng đây là bí tích chỉ dành cho những người sắp chết. Đây thực sự là một trong những cách hiểu phổ biến hơn cả, vì việc xức dầu là một phần của Của ăn đàng - thuật ngữ dành cho các bí tích Hòa giải, Xức dầu bệnh nhân và Bí tích Thánh Thể khi ban cho người hấp hối. Tuy nhiên, sách Giáo Lý nói rõ rằng bí tích này có thể được ban cho bất kỳ tín hữu nào bắt đầu bắt đầu lâm cơn nguy tử vì bệnh tật hay già yếu (GLHTCG số 1514[2]).
Việc xức dầu được thực hiện sau những lời cầu nguyện và đặt tay của linh mục hoặc giám mục. Dầu thánh được xức trên trán và lòng bàn tay của người lãnh nhận bí tích theo hình thánh giá. Việc xức dầu có thể được thực hiện ở nơi công cộng (như một phần của Thánh lễ hoặc nghi thức chữa lành), hoặc ở nơi riêng tư. Nó thường là một phần của thánh lễ Ngày Thế giới Bệnh nhân tại các giáo xứ của Công giáo Rôma, rơi vào ngày 11 tháng 2 hàng năm (Lễ Đức Mẹ Lộ Đức, Đấng đã thực hiện nhiều cuộc chữa lành lạ lùng tại điểm hành hương Lộ Đức).
Ngày Thế giới Bệnh nhân trong lịch Công giáo Rôma thật là bất ngờ đối với cá nhân tôi, khi lãnh nhận Bí tích Xức dầu Bệnh nhân trong nghi lễ vào ngày này. Là một người mắc các vấn đề sức khỏe tâm thần lâu dài và đôi khi đe dọa đến tính mạng, có xu hướng bùng phát ồ ạt trong thời gian trước và trong Mùa Chay, tôi đã được xức dầu trong một số trường hợp. Việc lãnh nhận bí tích xức dầu này đôi khi là một phần của buổi lễ chữa lành công cộng (xức dầu chung), nhưng thường thì nó diễn ra riêng tư chỉ với sự hiện diện của vị linh mục.
Xức dầu bệnh nhân là một bí tích thực sự quan trọng và mạnh mẽ. Gia đình và bạn bè thuộc Công giáo Rôma hy vọng rằng các vấn đề về sức khỏe tâm thần của tôi có thể được “chữa lành” nhờ bí tích này hoặc bằng cách đi hành hương. Thực tế phức tạp và ít thấy hơn nhiều so với những gì mọi người nghĩ. Về mặt cá nhân, trong khi tôi không hề nghi ngờ gì về việc bí tích này có khả năng chữa lành thể xác hoặc giúp người ta phục hồi sức khỏe tâm thần kém, chính bệnh tật của tôi cũng chưa được chữa lành. Thế nhưng, thay vào đó, nó là sự thay đổi dần dần thái độ của tôi đối với sức khỏe - và do đó, thái độ của tôi đối với cuộc sống mình. Trước đây tôi từng coi mình là một gánh nặng và cảm thấy rằng mỗi Mùa Chay đều phải chịu một mớ hỗn độn tâm thần khủng khiếp. Tôi không nhìn thấy chỗ đứng của mình trên thế giới và cảm thấy mình chẳng có gì để cống hiến cho ai cả. Mặc dù thỉnh thoảng những suy nghĩ như vậy vẫn còn xuất hiện, nhưng việc xức dầu mang lại cảm giác an toàn hay được bảo vệ và là cơ hội để kết hợp nỗi đau khổ của tôi với Đức Kitô chịu đóng đinh. Sự tĩnh lặng nội tâm mà nó mang lại đã tạo ra một không gian để ta nhận ra sức mạnh của nỗi đau cứu chuộc và cảm nhận được tình yêu mà Giáo hội Công giáo Rôma dành cho tôi. Thực sự, đây là một ân huệ của Thiên Chúa!
Shanika Ranasinghe,
Nghiên cứu sinh tiến sĩ âm nhạc Công giáo Rôma tại Royal Holloway, Đại học London.
[1] Trong truyền thống phụng vụ của Đông cũng như Tây phương, từ xa xưa, đã có những bằng chứng về bí tích Xức Dầu Bệnh Nhân với dầu đã được làm phép. Qua các thế kỷ, bí tích Xức Dầu Bệnh Nhân, càng ngày càng ít được sử dụng, chỉ được ban cho những người sắp chết. Vì vậy, bí tích này có tên gọi là việc “Xức dầu cuối cùng.” Mặc dù có sự chuyển biến này, phụng vụ không bao giờ bỏ qua việc cầu xin Chúa cho bệnh nhân được hồi phục sức khoẻ, nếu điều này phù hợp với ơn cứu độ của họ.
[2] Xức Dầu Bệnh Nhân “không phải là bí tích chỉ dành cho những người hấp hối. Do đó, thời gian thích hợp để lãnh nhận bí tích này là khi tín hữu bắt đầu lâm cơn nguy tử vì bệnh tật hay già yếu