Thánh Giáo hoàng Gioan XXIII, vị Giáo hoàng đã ra Tông hiến Venerabilium Nostrorum vào năm 1960, thiết lập hàng giáo phẩm Việt Nam và phân chia Giáo hội VN thành 3 giáo tỉnh như hiện nay. Việc thiết lập hàng giáo phẩm VN có nghĩa rằng từ nay hàng giáo phẩm Việt Nam sẽ lãnh đạo Giáo hội Việt Nam mà không lệ thuộc vào Hội Thừa Sai Paris, Dòng Đa Minh…nữa, dù Giáo hội VN vẫn trực thuộc Thánh Bộ Truyền bá Đức tin, ngày nay là Bộ loan báo Tin Mừng cho các dân tộc.
Một vài câu nói của Đức Gioan XXIII:
« Tôi muốn mở cửa sổ của Giáo hội, để chúng ta có thể thấy những gì đang diễn ra bên ngoài, và để thế giới có thể nhìn thấy những gì đang diễn ra nơi chúng ta ».
“Đúng là chúng ta cần nói sự thật, tất cả sự thật, nhưng tôi không hiểu vì sao lại phải hòa sự thật với sấm sét nhọn sắc của núi Sinai, thay vì sư thanh thản của Chúa Giêsu bên bờ hồ hay trên sườn núi”.
“Bất luận tôi đi đâu, nếu ban đêm có người nào lỡ đường trước cửa nhà tôi, sẽ thấy cửa sổ tôi luôn có ngọn đèn sáng. Xin đừng ngại, hãy gõ cửa đi. Tôi sẽ không hỏi anh em là Công giáo hay không ? Chỉ xin người anh em cứ vào, sẽ có đôi tay thân ái đón tiếp và tấm lòng bạn hữu nồng hậu chào mời”.
«Tôi muốn quét sạch mọi bụi bặm trên khuôn mặt của Giáo hội »
“Hiền Thê của Chúa Kitô thích sự xoa dịu của lòng thương xót hơn là khắt khe“
“78 tuổi mới làm giáo chủ thì chắc chả có gì lớn, nhưng tin tưởng vào Chúa thì không việc gì phải ngại”.
“Từ nay tôi nghèo hơn trước, một vị hồng y nghèo lo giúp người nghèo »
“Phải luôn luôn tôn trọng phẩm cách của người sống xung quanh mình, từ kẻ cao sang nhất đến người hèn mạn nhất”.
“Chúng ta không lập phiên tòa xét lịch sử, không xem xét ai đúng ai sai. Mọi người đều có phần trách nhiệm. Tôi chỉ nói: Hãy cùng nhau ngồi lại, hãy thôi đừng chia cắt nữa…”. Bởi vì “Xét cho cùng những gì hiệp nhất chúng ta lại vẫn lớn hơn những gì chia rẽ chúng ta”.
Một số nhận xét tiêu biểu về Đức Gioan XIII :
Linh mục Casalis : « Chưa có ai trong chức vụ giáo chủ mà ung dung đến thế. Người ta yêu mến vị giáo chủ đã làm cho nội dung Tin Mừng của đạo, bấy lâu nay được bao bọc trong bầu khí tôn nghiêm đền thánh, bổng trở nên hồn nhiên và hiện thực. Vì xét cho cùng, đó cũng là cung cách của Đức Giêsu tìm đến với mọi người, Đức Giêsu của hoa đồng cỏ nội, của thiếu nhi và người nghèo, của Thập giá và Nước Trời… »
Nhật báo La Croix : « Nhiệm kỳ Giáo chủ ngắn ngủi này đã được bù lại bằng sự cô đọng sâu sắc. Trong thời kỳ đó, Giáo hội được hình dung bằng một hình ảnh mới, ít là với người ngoài Giáo hội. Giáo hội không còn là một pháo đài kiên cố, sừng sững trên nền đá, hãnh diện về thành lũy bất khả xâm phạm, chằng chịt những lệnh cấm và hàng rào phòng thủ, chỉ thích che chở cho những ai yên thân sống ở trong… Ngày nay Giáo hội xuất hiện như một con tàu, mà quê hương chân thật là sự thân thương với gió khơi, sóng nước và sao trời, để nối liền tình huynh đệ giữa những bến gần bờ xa… Nhờ Đức Gioan XXIII, người đời biết được rằng, sự thật mà ở bên ngoài lòng yêu mến thì không phải từ Thiên Chúa ».
Ông U Thant, người Miến Điện, cũng là Tổng thư ký Liên Hợp Quốc nói : « Tôi hết sức sung sướng và cảm xúc khi đọc bản thông điệp “Pacem in Terris”, một thông điệp gửi cho toàn thể nhân loại bất phân tôn giáo, chủng tộc. Nhân dịp này tôi xin phép dâng lên Giáo hoàng Gioan XXIII tấm lòng tôn kính của tôi vì ngài đã hết sức khôn ngoan, sáng suốt và không ngừng hoạt động cho hòa bình và cho sự tồn tại của nhân loại. »
Nguồn: wikipedia và internet