Bethleem, ngày…tháng…năm…
Các Hiền Sĩ kính mến,
Đọc câu chuyện cảm động của các vị, con có nhiều thắc mắc : không biết các vị có mấy người, tên gì và từ đâu đến? Các vị thấy xuất hiện ngôi sao gì? Làm sao xác định đó là ngôi sao chỉ Đấng Messia sinh ra? Các vị có tương quan với nhau trước hay tình cờ mà gặp ? Những câu hỏi này, có lẽ chỉ khi đối mặt các vị con mới có câu trả lời, bởi các sách Tin Mừng không nói đến.
Có mấy thông tin xin chuyển trước để các vị biết thêm : các vị đến Bethleem, tên đó ý nghĩa là "nhà bánh mì" hoặc "nhà của thần Lahamu" (thần của người Akkad), thành Bethleem cách Giêrusalem khoảng 8 cây số, quê hương của một số người nối tiếng như Boát, ngôn sứ Isaie, nhất là Đavít (x. 1 Sm 16, 4-23 ; 20, 6…). Hài Nhi hôm nay các vị tìm đến thuộc dòng dõi vua, xuất thân từ miền Giuđê.
Các vị tới Giêrusalem thì ngôi sao biến mất, vì vậy nên phải hỏi dò xem Hài Nhi mới sinh hiện ở đâu. Nhưng câu hỏi của các vị đã lan đến hoàng cung và Hêrôđê nghe được nên lo âu vì sợ mất ngai vàng. Nếu có một tân vương thì sớm muộn ông cũng bị truất phế!
Còn các vị, người ta đặt cho nhiều tên: vua, nhà chiêm tinh, hiền sĩ, hiền giả Đông phương…Tước hiệu gì cũng được nhưng có lẽ các vị là những người am hiểu về thiên văn, có thể là các nhà chiêm tinh Babylon, đã được tiếp xúc với nền văn hóa và tôn giáo Dothái nên các vị có nghe biết trào lưu chờ đợi Đấng Messia. Nói các vị ở Đông phương thật khó xác định, có người cho rằng các vị ở bên bờ sông Jordan nên có cơ hội biết về tôn giáo và sự chờ mong của người Dothái, hoặc các vị đọc Kinh Thánh nên có thể biết, như lời Is 49, 7 và Tv 72, 10 đã loan báo chăng!
Không biết các vị có bao nhiêu người, nhưng khi Mátthêu nhắc đến ba lễ vật thì người ta suy ra là ba người. Vì các thánh ký không nói tên nên họ cho các vị là: Gaspar, Balthasar và Melchior. Họ còn cho rằng Gaspar là người da đen… nhưng thôi những chuyện con vừa nói không quan trọng; điều thiết yếu đó là các vị là người ngoại, không thuộc dân Chúa tuyển chọn nhưng lại đến để tôn thờ Vua của họ. Các vị ở xa lại cất công đến, còn người ở gần thì bàng quang, thậm chí còn tìm cách sát hại Ấu Nhi. Các vị không được học hỏi Cựu Ước nhưng lại hiểu đó là Vua, là Đấng Messia mà dân vẫn mong chờ. Các vị bị coi là ngoại giáo, được hướng dẫn bởi những kiến thức đơn sơ, pha trộn mê tín, nhưng đã đáp trả tiếng gọi của Thiên Chúa, thực hiện một hành trình tìm kiếm chân lý, điều tra kĩ lưỡng để đến triều bái một vị Tân Vương, điều này ngược lại với các thượng tế, kinh sư, người am hiều Kinh Thánh và các lời đã được báo trước thì lại vô tâm, và còn sợ hãi (c. 4-6).
Sự vât vả và công lao của các vị ở phần kết câu chuyện rất đẹp! Các vị đã đến nơi Hài Nhi ở, khung cảnh êm đềm, bình dị nhưng ấm áp dễ thương! Vào nhà, các vị thấy Hài nhi và thân mẫu Ngài. Cha của Hài nhi đâu mà các vị chỉ thấy người mẹ? Phải chăng đó là cách mà tác giả muốn hé mở cho các vị biết nguồn gốc thần linh của Hài Nhi Giêsu? Khi đến nơi, thấy sự việc, các vị mừng rỡ vô cùng. Niềm vui được nhấn mạnh, đây là niềm vui của người được đón nhận Tin Mừng cứu độ, niềm vui của những quốc gia ngoại giáo đã khám phá ra nơi Hài Nhi bé nhỏ ơn cứu độ mà các vị vẫn trông chờ cách mơ hồ nào đó ; đối lập với sự bối rối, hoang mang của vua Hêrôđê. Sự thành tâm thiện trí của các vị đã được ân thưởng đó là niềm vui. Niềm vui đó cũng là niềm vui của cụ già Simêon, của cụ Anna, của các phụ nữ vào sáng ngày phục sinh.
Mátthêu nói các vị "đi vào nhà", có lẽ các vị chưa biết nhưng đang đi vào nhà Giáo Hội, nơi đó các vị được đón tiếp, được trở thành con cái Chúa, được liên kết với các anh chị em khác để trở thành một gia đình trong đức tin, nơi đây các vị được gặp Đức Kitô để bái lạy Ngài.
Các vị may mắn hơn hậu thế vì "chính mắt đã được nhìn thấy Đấng Cứu Độ". Ngài ở đó, các vị tìm đến, hay nói đúng hơn Ngài đã dẫn các vị đến qua những dấu chỉ, Ngài đến với nhân loại trong một nơi chốn, nơi "nhà" của Ngài, nhưng không được đón nhận, thực ra những người không đón nhận là những người đã được học hỏi cho biết Ngài là ai, đến để làm gì. Còn các vị, với sự thành tâm, các vị đã được hưởng ơn cứu độ. Không phải con người đến với Thiên Chúa, nhưng chính Chúa đã đến với họ trước, Ngài đã sinh ra bởi một người phụ nữ, là một trẻ thơ bé bỏng, nhưng lại mang lại niềm vui lớn lao.
Các vị đã đại diện cho mọi người đến tôn thờ, thay cho những người bị gọi là « dân ngoại », người không được xếp vào hàng ngũ được « tuyển chọn », các vị không được con người tuyển chọn, nhưng chính Chúa đã chọn các vị và xếp các vị vào vị trí cao nhất.
Mừng cho các vị đã được "vào nhà", được "nhìn thấy", được "bái lạy" và được " vui mừng khôn xiết"! Với mẫu gương đó, con cũng phải đi tìm, hay đúng hơn để Chúa dẫn đến và vào chỗ Ngài ở, và chỉ nơi đó, con mới có niềm vui vĩnh cửu !
Nt. Catarina Thùy Dung