Trong Tông huấn Đức Kitô đang sống, Đức Thánh Cha Phanxicô đã nói: “Giáo hội Chúa Kitô luôn có thể sa vào cơn cám dỗ mất nhiệt tình/ vì không còn nghe thấy tiếng Chúa kêu gọi mình phải chấp nhận mạo hiểm đức tin cho Giáo hội mà không tính đến các nguy hiểm; Giáo hội có thể bị cám dỗ trở lui tìm kiếm một hình thức an toàn giả mạo và trần tục. Những người trẻ có thể giúp giữ cho Giáo hội trẻ trung. Họ có thể ngăn Giáo hội khỏi thối nát; họ có thể giữ cho Giáo hội tiến về phía trước, ngăn Giáo hội khỏi kiêu căng và bè phái, giúp Giáo hội nghèo hơn và làm chứng tốt hơn, đưa Giáo hội đứng về phía người nghèo và người bị ruồng bỏ, cùng Giáo hội đấu tranh cho công lý và khiêm tốn để mình bị thử thách. Những người trẻ có thể cống hiến cho Giáo hội vẻ đẹp của tuổi trẻ bằng cách đổi mới khả năng của Giáo hội, biết “vui mừng với những khởi đầu mới, hiến mình không dè dặt, đổi mới và lên đường thực hiện các thành tựu lớn lao hơn bao giờ hết.”[1]
Những thao thức mà Đức Thánh Cha nêu lên cho người trẻ không phải hôm nay mới có, mà ngay từ thế kỷ thứ IV vào thời thánh Ambrôsiô đã có.
Lịch sử ghi lại, thế kỷ thứ IV, một sự chia rẽ trầm trọng giữa Giáo hội Công giáo và nhóm lạc đạo Arian xảy ra. Vào năm 374, Đức Giám mục Milan chết. Milan không tìm được người kế vị Đức Giám mục. Khi bạo động sắp bùng nổ thì Tổng Trấn Ambrôsiô đến nhà thờ chánh tòa dàn xếp (Ambrôsiô là con của một viên chức cao cấp La Mã, ngài cũng theo đuổi sự nghiệp quan trường như cha, và được bổ nhiệm làm Tổng Trấn Aemilia Liguria, đặt tại Milan, miền Bắc nước Ý) bất thình lình có tiếng hô lớn: “Ambrôsiô làm Giám mục!” Rồi tất cả đám đông đều đồng thanh hô lớn như vậy. Ambrôsiô hốt hoảng, bởi vì lúc ấy ngài là người ngoại đạo. Ngài vội vã ra khỏi thánh đường nhưng đám đông đã bao quanh và hoan hô, cuối cùng ngài đành chấp nhận. Phải chăng đây là thánh ý Chúa. Chỉ trong vòng một tuần, ngài được chịu phép Rửa tội, Thêm sức, nhận Chức Thánh và làm Giám mục thành Milan.
Không được sửa soạn trước cho chức vụ, nhưng ngài muốn trở nên một Giám mục xứng đáng. Ngài dâng hiến tất cả tài sản cho Giáo hội, bắt đầu sống một cuộc đời nhiệm nhặt, ngày đêm cầu nguyện, học hỏi nghiên cứu Kinh Thánh và Thần học. Ngài trở thành người nâng đỡ những ai nghèo túng và luôn luôn mở cửa đón tiếp người bần cùng. Ngài thuyết giảng mỗi Chúa Nhật, tự mình dạy giáo lý cho tân tòng và huấn luyện giáo sĩ.
Trong số những người ngưỡng mộ ngài có một thanh niên tên là Augustinô đã được ngài hướng dẫn và rửa tội vào năm 386. Trong sách Tự thuật của mình, thánh Augustinô đã ngạc nhiên, ngỡ ngàng và cảm mến khi thấy thánh Ambrôsiô yên lặng đọc và suy gẫm Thánh Kinh thường xuyên. Thánh Ambrôsiô được ngưỡng mộ nhiều vì tài điều khiển khéo léo và gương đạo đức của ngài.
Chuyện kể, lần kia, bà mẹ của vua Valentinian đã ủng hộ nhóm lạc giáo Arian, nên xúi vua Valentinian truyền lệnh buộc thánh Ambrôsiô nhường cho nhóm Arian một thánh đường để họ xử dụng. Thánh Ambrôsiô cương quyết từ chối lệnh vua… Rồi đến thời Hoàng đế Theôđôsiô, hoàng đế ra lệnh tàn sát dân thành Thessalônica một cách dã man. Thánh Ambrôsiô rất bất bình, ngài can đảm đòi hỏi nhà vua phải ăn năn tội và không cho vua rước lễ cho đến khi nhận được phép tha tội. Hoàng đế Theôđôsiô đã nghe theo lời khuyên của thánh Ambrôsiô và trở lại làm hòa với Giáo hội.
Bằng sức mạnh và năng lực trẻ trung của mình, thánh Ambrôsiô với sự cương quyết nhưng hiền hòa, đạo đức và nhân hậu, thông minh và khiêm hạ, ngài đã giữ cho con thuyền Giáo hội khỏi phong ba bão táp. Ngài sống một đời sống chứng tá giản dị và nhiệm nhặt. Ngài lãnh đạo khôn ngoan, lấy nhu thắng cương, lấy hiền hòa thắng bạo lực. Ngài biết cầu nguyện và cầu nguyện không ngừng. Ngài biết tìm kiếm ý Chúa bằng việc năng đọc và suy niệm Lời Chúa. Ngài biết yêu thương người nghèo khổ và chăm sóc họ. Ngài là người mục tử công chính dìu dắt đoàn chiên của mình nên công chính.
Ước gì ngày hôm nay, khi chiêm ngắm chân dung thánh Ambrôsiô và cùng với Ngài cầu nguyện, chúng ta – và đặc biệt là những người trẻ cũng được mời gọi cống hiến sức trẻ của mình để làm cho Giáo hội rạng ngời nét trẻ trung.
Lạy Chúa, xin cho chúng con biết cộng tác với Chúa xây dựng một thế giới yêu thương và công bằng, vui tươi và hạnh phúc, để ngày Chúa đến thật là một ngày vui trọn vẹn cho mọi người và cho cả vũ trụ. Amen